Rozstępy – jak podejść holistycznie do "tygrysich pręg"
Poranek przed lustrem. Stoisz i dostrzegasz na skórze czerwone prążki. Myślisz: "Mam już dość tych rozstępów...". Jeśli brzmi to znajomo - nie jesteś sama. Rozstępy to jedna z najpowszechniejszych przypadłości skóry - szacuje się, że może je mieć od 50 do nawet 90% kobiet. Rozstępy są naturalną reakcją skóry na zmiany w ciele.
W tym artykule przyjrzymy się im holistycznie - wyjaśnimy, czym są i jak powstają, omówimy ich rodzaje i przyczyny, podpowiemy jak dbać o skórę, by im zapobiegać i zmniejszać ich widoczność, a na koniec obalimy kilka mitów. Najważniejsze przesłanie: podejdziemy do tematu z empatią i zrozumieniem, bo rozstępy to coś normalnego i w żaden sposób nie powinny odbierać Ci urody ani pewności siebie.
Czym są rozstępy?
Rozstępy to wrzecionowate pasma na skórze, początkowo czerwono-fioletowe, z czasem blednące do koloru perłowobiałego. Powstają, gdy skóra rozciąga się zbyt szybko, a jej struktura nie nadąża za tym tempem. W głębszej warstwie skóry (skórze właściwej) znajdują się włókna kolagenowe i elastynowe - tworzą one sprężyste „rusztowanie” skóry. Gwałtowny rozrost ciała sprawia, że te elastyczne włókna ulegają nadmiernemu naciągnięciu i pękają, niczym zbyt mocno rozciągnięta gumka. W miejscu rozdarcia tworzy się blizna - właśnie nią jest rozstęp.
Świeże rozstępy (czerwone) objęte są stanem zapalnym - to najlepszy moment, by próbować je spłycić. Z czasem wchodzą w fazę bliznowacenia - bledną do koloru białego, stają się płaskie lub lekko wklęsłe, a skóra wokół nich jest mniej elastyczna i pomarszczona. Dojrzałe, białe rozstępy nie bolą i nie wpływają na zdrowie, ale dla wielu osób stanowią problem estetyczny.
Skąd się biorą rozstępy? Przyczyny powstawania
Dlaczego u niektórych osób skóra pęka, tworząc pręgi, a u innych nie? Przyczyn jest wiele i zwykle nakłada się kilka jednocześnie. Najprościej mówiąc, rozstępy pojawiają się wskutek szybkiego rozciągania skóry połączonego z czynnikami osłabiającymi strukturę kolagenu i elastyny. Do głównych powodów należą m.in.:
-
Gwałtowne zmiany hormonalne - nagłe skoki hormonów (w okresie dojrzewania i ciąży) mogą osłabiać włókna kolagenowe skóry. Przykładowo wysoki poziom kortyzolu u ciężarnych osłabia włókna kolagenowe i sprzyja rozstępom. Także geny - niektórzy rodzą się z mniej elastyczną skórą.
-
Ciąża (szybki przyrost masy ciała) - skóra na brzuchu i piersiach napina się gwałtownie, a hormony dodatkowo ją osłabiają. Nic dziwnego, że ~90% przyszłych mam zauważa rozstępy około 6-7 miesiąca ciąży.
-
Wahania wagi, intensywny trening - duże zmiany masy ciała (szybkie przybranie wagi lub schudnięcie) oraz nagły przyrost mięśni (np. u kulturystów) często skutkują rozstępami. Skóra nie nadąża z rozciąganiem się do nowej sylwetki.
Warto dodać, że także długotrwałe stosowanie sterydów (np. leków glikokortykosteroidowych) oraz niektóre choroby endokrynologiczne (np. zespół Cushinga czy nadczynność tarczycy) osłabiają skórę i również mogą prowadzić do powstawania rozstępów.
Styl życia a rozstępy - profilaktyka i pielęgnacja
Choć nie zawsze da się zapobiec rozstępom, możemy znacząco zmniejszyć ryzyko ich powstania, dbając o skórę na co dzień. Podstawą jest zdrowy styl życia i systematyczna pielęgnacja, które poprawiają elastyczność skóry od wewnątrz i zewnątrz. Oto, na co warto zwrócić uwagę:
-
Nawilżenie i odżywienie skóry - dobrze nawilżona skóra lepiej znosi rozciąganie, więc codziennie stosuj balsam lub olejek na najbardziej narażone miejsca (brzuch, uda, piersi). Masaż podczas aplikacji poprawia ukrwienie skóry. Pamiętaj też o nawodnieniu od wewnątrz - pij co najmniej 2,5 litra wody.
-
Zbilansowana dieta - bogata w białko oraz witaminy A, C, E i minerały (zwłaszcza cynk) wspiera regenerację skóry. Jedz dużo warzyw, owoców, orzechów, ryb i produktów pełnoziarnistych.
-
Aktywność fizyczna i masa ciała - regularny ruch poprawia krążenie i kondycję skóry, a także pomaga utrzymać stabilną wagę. Unikaj dużych wahań masy ciała i efektu jojo - stopniowe, zdrowe chudnięcie lub przybieranie na wadze daje skórze czas na adaptację.
Pamiętaj, że profilaktyka jest najskuteczniejsza. Ważny jest też odpoczynek - sen i mniej stresu sprzyjają regeneracji (przewlekły stres osłabia włókna kolagenu). Jeśli zadbasz o skórę i zdrowe nawyki zawczasu, masz większą szansę ich uniknąć. A nawet jeśli się pojawią, to odpowiednia pielęgnacja sprawi, że będą mniej widoczne.
Zabiegi na rozstępy - co może pomóc?
Gdy rozstępy już się pojawiły, żaden kosmetyk ani zabieg nie sprawi, że magicznie znikną. Można jednak znacznie zmniejszyć ich widoczność dzięki profesjonalnym zabiegom oferowanym przez dermatologów czy z zakresu kosmetologii. Traktuj je jako uzupełnienie codziennej pielęgnacji.
Oto kilka popularnych metod redukcji rozstępów:
-
Laser frakcyjny - terapia laserowa to jedna z najskuteczniejszych metod. Laser tworzy w skórze mikroskopijne „dziurki”, co pobudza ją do gojenia i produkcji nowego kolagenu. Efekt? Płytsze, mniej widoczne rozstępy.
-
Mikronakłuwanie (Dermapen) - setki drobnych wkłuć w skórę kontrolowanie uszkadzają tkankę, stymulując jej regenerację i produkcję kolagenu. Ta metoda wygładza rozstępy i ujędrnia skórę.
-
Peelingi, mikrodermabrazja, retinoidy - metody złuszczania naskórka - chemiczne (kwasy) lub mechaniczne (mikrodermabrazja), pobudzają skórę do odnowy i produkcji kolagenu. Również miejscowe kuracje retinoidami (pochodne witaminy A, np. krem z tretinoiną) przyspieszają regenerację skóry i poprawiają wygląd świeżych rozstępów. Uwaga: retinoidów nie stosujemy w ciąży.
Pamiętaj jednak, że nawet najdroższe terapie nie usuną rozstępów w 100% - ich celem jest tylko spłycenie i poprawa wyglądu blizn, a nie całkowite cofnięcie zmian.
Ciekawostki i mity na temat rozstępów
Na koniec przyjrzyjmy się kilku mitom związanym z rozstępami - warto je obalić, by mieć zdrowe podejście do swojego ciała:
-
Mit: rozstępy to problem tylko otyłych kobiet - pokutuje przekonanie, że dotyczy on wyłącznie kobiet o pełniejszej figurze. To nieprawda - każdy może mieć rozstępy, bez względu na płeć czy budowę ciała. Pojawiają się one także u szczupłych kobiet, nastolatków, a nawet u mężczyzn. Kluczowe jest szybkie rozciąganie skóry, a nie nadmiar tkanki tłuszczowej.
-
Mit: rozstępy znikną same (np. po schudnięciu) - niestety nie jest to prawda. Nawet jeśli stracisz na wadze, rozstępy nie znikną całkowicie. Z czasem bledną i stają się mniej widoczne, ale pozostają trwałym śladem na skórze.
Podsumowując: rozstępy to naturalna część naszego ciała - pamiątka po dojrzewaniu, ciąży czy pracy mięśni. Nie musisz ich lubić, ale spróbuj spojrzeć na nie łaskawiej. Pielęgnacja i zdrowy tryb życia pomogą utrzymać skórę w dobrej formie i zminimalizować te zmiany, jeśli Ci przeszkadzają.
Najważniejsze jednak, byś pamiętała, że rozstępy nie odbierają Ci atrakcyjności ani wartości - jesteś o wiele więcej niż parę linii na skórze! 🤍